fbpx

Mowa wyróżnia człowieka na tle innych gatunków, pozwala nam na wyrażanie siebie i porozumiewanie się. Mowa łączy się ze słuchem, bez zmysłu słuchu nie nauczymy się mówić. Brak reakcji na imię czy polecenia u dziecka może oznaczać, że nastąpił problem z rozwojem społecznym.

Zaburzenia mowy to jedne z najbardziej charakterystycznych objawów występujących w autyzmie. Rozwój mowy zależy od prawidłowego rozwoju fizycznego, psychicznego i ruchowego oraz od sprawności słuchowych i wzrokowych dziecka. Choroby zapalne również mogą wpływać na zaburzenia mowy. Zapalenie ucha środkowego, szczególnie przewlekłe może wywoływać zaburzenia mowy i przez to zaburzenia rozwoju u dzieci, ponieważ mowa nas rozwija.

Zaburzenia zdolności do komunikowania się u osób w spektrum obejmują:

  • problemy z rozumieniem funkcji porozumiewania się,
  • brak umiejętności wykorzystania komunikacji w kontaktach społecznych.
  • Dzieci autystyczne często mogą nie wiedzieć do czego służy komunikacja oraz nie mają potrzebnych do niej umiejętności. Nie zawsze oznacza to, że dziecko nie chce się z nami komunikować. Najprawdopodobniej po prostu nie potrafi. Rozwój mowy u dzieci w spektrum autyzmu jest procesem bardzo złożonym i wieloetapowym.

    Dzieci w spektrum, które są w stanie mówić, często wykazują osłabioną zdolność do zaczynania rozmowy oraz do kontynuowania jej. Dziecko często powtarza te same słowa czy zwroty, ma problem z intonacją, często ton głosu jest bardzo monotonny. Dzieci często nie rozumieją celu języka, dlatego nie potrafią się sprawnie nim posługiwać w celach komunikacji z innymi. O koło 30% dzieci z ASD nie rozwija funkcji mowy, a u pozostałych występują pewne opóźnienia bądź zaburzenia mowy.

    Uszkodzenie struktur podkorowych może być również przyczyną zaburzeń mowy. Prawidłowe funkcjonowanie struktur podkorowych powoduje występowanie zjawiska emocjonalnej fazy intonacji przekazywanych sygnałów językowych. U dzieci autystycznych ta faza nie występuje.

    W uszkodzeniach mózgu występuje tak zwana echolalia . Echolalia bezpośrednia polega na powtarzaniu przez dziecko słowa lub pytania, które właśnie mu zadaliśmy. Z kolei echolalia odroczona polega na powtarzaniu przez dziecku zdań, czy nawet tekstów piosenek, które usłyszało wcześniej. To zjawisko często występuje u dzieci w spektrum.

    Jak powinien wyglądać prawidłowy rozwój mowy

    1. Noworodek

    • między 1-2 miesiącem powtarza gardłowe głoski
    • w około 3 miesiącu potrafi piszczeć z radości
    • wszystkie niemowlęta wydają gardłowe głoski, nawet jeśli nie mają sprawnego słuchu

    2. Niemowlę od 3 do 12 miesiąca

    • półroczne dzieci zaczynają gaworzyć
    • około 9 miesiąca niemowlę powtarza i naśladuje usłyszane dźwięki
    • do około roku życia dziecko powinno potrafić naśladować dźwięki i wyrazy

    3. Roczne dziecko

    • potrafi modulować głos i zmieniać intonację
    • tworzy własne słowa
    • potrafi prawidłowo wskazać przedmioty, osoby i czynności, ponieważ zaczyna rozumieć ich znaczenie

     

    U dzieci autystycznych proces ten zazwyczaj nie przebiega zgodnie z rozpiską.