Zespół jelita drażliwego należy do czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego. Oznacza to, że nie udało się dotychczas ustalić przyczyny tej choroby. U każdego pacjenta przebieg może być różny, jednak występuje szereg objawów, które przeważnie u każdego pacjenta z IBS występują.
Jak często występuje zespół jelita drażliwego?
Szacuje się, że na całym świecie 11% osób ma zespół jelita drażliwego. W Polsce może to być nawet 13%. Statystycznie częściej chorują kobiety, nawet 2/3 razy częściej niż mężczyźni. Zespół jelita drażliwego występuje przeważnie u osób między 20 a 30 rokiem życia. Po 50 roku życia choroba występuje zdecydowanie rzadziej.
Przyczyny IBS nie zostały jeszcze do końca wyjaśniona. Mówi się, że do najważniejszych czynników odgrywających rolę w rozwoju choroby należą:
Duży wpływ na czynność motoryczną jelit mają hormony jelitowe, niektóre leki, a także dieta, dlatego te czynniki również brane są pod uwagę w etiologii zespołu jelita drażliwego.
IBS często również występuje po infekcji bakteryjnej, na przykład w przebiegu campylobakteriozy czy yersiniozy. Te zakażenia jelitowe najczęściej są skutkiem zatrucia pokarmowego. Mówi się, że nawet 10% przypadków IBS ma podłoże poinfekcyjne. W rozwoju IBS dużą rolę odgrywa również uogólnione zapalenie niskiego stopnia.
Głównymi objawami zespołu jelita drażliwego są bóle brzucha i zaburzenia rytmu wypróżnień. Warunkiem rozpoznania zespołu jest utrzymywanie się objawów przynajmniej przez 3 miesiące.
Kompleksowe badanie kału GI Effects może ujawnić ważne informacje na temat pierwotnej przyczyny wielu typowych objawów żołądkowo-jelitowych. Ta analiza stolca wykorzystuje biomarkery, takie jak kalprotektyna w kale, do rozróżnienia między nieswoistym zapaleniem jelit (IBD), a zespołem jelita drażliwego (IBS), czy infekcją lub dysbiozą. Biomarkery w badaniu GI Effects odzwierciedlają 3 kluczowe funkcje zdrowia jelit: trawienie/wchłanianie, zapalenie/immunologia oraz mikrobiom jelit.
W różnicowaniu warto pamiętać również o SIBO, które może dawać te same objawy, dlatego warto wykonać wodorowe testy oddechowe.
Chorzy powinni się wystrzegać pokarmów nasilających lub wywołujących objawy, takich jak pokarmy tłuste i wzdymające oraz kawa, czy laktoza. Prawda jest jednak taka, że u każdego pacjenta inne produkty mogą powodować nasilenie objawów, dlatego warto obserwować swój organizm.
Leki stosowane w zespole jelita drażliwego mają zwalczyć objawy, dlatego najczęściej stosuje się leki rozkurczowe, przeciwbiegunkowe i przeciwzaparciowe. U części chorych poprawa następuje po podaniu leków przeciwdepresyjnych. W niektórych przypadkach stosuje się antybiotyki. Złagodzenie objawów może również wywołać przyjmowanie probiotyków, które płyną na korzystne zmiany w mikroflorze bakteryjnej.
