Listeria najbardziej zagraża kobietom w ciąży, gdyż może wywołać poronienie, poród martwego dziecka lub poważne wady rozwojowe. Jednak nie myślmy, że tylko dla tej grupy bakteria ta może być zagrożeniem.
Kto jeszcze powinien uważać:
1. Osoby starsze
2. Noworodki
3. Osoby z obniżoną odpornością:
a. chorujące na nowotwory,
b. w trakcie leczenia immunosupresyjnego,
c. z cukrzycą,
d. z zakażeniem HIV,
e. z przewlekłą chorobą nerek.
Według Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Diagnostyki Bakteryjnych Zakażeń Ośrodkowego Układu Nerwowego (KORO UN) rocznie stwierdza się około 100 zakażeń listeriozą (dotyczy to tylko pacjentów przebadanych).
Kolejną niebezpieczną bakterią, która czuje się nadzwyczaj dobrze w naszej lodówce będzie: Yersinia enterocolitica, wywołująca chorobę jersiniozę. Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez spożycie skażonej żywości (surowa/półsurowa wieprzowina), wody lub niepasteryzowanego mleka. Po dostaniu się do przewodu pokarmowego człowiek bakteria rozmnaża się i może przenikać do krwi. Dodatkowo produkując endotoksynę i enterotoksynę wywołującą zatrucie pokarmowe. Najczęściej zakażenie przybiera formę ostrego zapalenie jelit, w niektórych przypadkach może to być bakteriemia/posocznica, jednak dotyczy to ludzi obciążonych dodatkowymi chorobami.
Jersinioza występuje rzadziej niż listerioza. Jednak z powodu małej ilości badań ciężko jest oszacować ile osób faktycznie przeszło zakażenie.
Bakterie, które dostaną się do przewodu pokarmowego człowieka, rozpoczynają syntezę ureazy, która to rozkłada mocznik do dwutlenku węgla i amoniaku. Zwiększając tym samym odporności pałeczek na niskie pH żołądka. Dodatkowo pałeczki Yersini produkują antygeny, które ułatwiają przyleganie i zakażenie komórek błony śluzowej jelita.
Jersinia dobre znosi niskie temperaturu, ale kocha gotowaną żywnościi chętnie rozmnaża się w lodówce. Zabija ją podgrzewanie powyżej 70%
Mniej charakterystyne objawy to zapalenie stawów (kolanowych, skokowych i nadgarstkowych), zapalenie mięśnia sercowego czy kłębuszkowe zapalenie nerek. Reaktywne zapalenie stawów jest najczęstszym powikłaniem zakażenia, występującym do kilku tygodni od zaobserwowania objawów infekcji.
Diagnostyka?
Pomocne w stwierdzeniu zakażenia Yersinią będzie badanie przeciwciał w klasie IgG, IgM, IgA lub diagnostyka aktywności zakażenia Yersinia enterocolitica elispot (oceniające odpowiedź komórkową w jersiniozie). Niekiedy w świeżych zakażeniach można ją dostrzec w kale.
Wiele przypadków jersionozy może ulec rozwiązaniu samoistnemu, jednak jeśli trwa dłużej niż kilka dni zalecamy antybiotyki.
Żelazo jest bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na namnażanie się bakterii. W związku z tym nie powinno się suplementowane żelaza w przypadku stwierdzanego zakażenia.
Do zakażenia patogennymi szczepami potrzebna jest bardzo niewielka ilość osobników. W naszej lodówce E.coli może znajdować się w świeżych i mrożonych warzywach, sałatkach, kiełkach, przyprawach, mięsie (drób, wieprzowina, jagnięcina i sarnina), mleku i produktach z mleka niepasteryzowanego. Szczególnie niebezpieczne jest niedogotowane mięso oraz gotowe posiłki bez wcześniejszej obróbki termicznej.
Bakteria ta jest wrażliwa na pasteryzację, dodatkowo nie lubi wysokich temperatur i dłuższego podgrzewania w temperaturze powyżej 60 stopni. Niestety niższe temperatury sprzyjają jej bytowaniu w związku z tym, lodówka jest dogodnym środowiskiem. To samo dotyczy zamrażalnika, jest ona odporna nawet na temperaturę – 20 stopni. E.coli jest bardzo wrażliwa na środki dezynfekujące.
Pałeczki po tym, jak dostaną się do jelita grubego rozpoczynają kolonizację nabłonka. Do namnażania się potrzebują składników odżywczych, które są niedostępne (schowane wewnątrz komórek jak np. żelazo). W związku z tym produkują enzymy i/lub toksyny, mające uszkodzić komórki i wydobyć z nich ich zawartość. Dodatkowo podczas zakażenia aktywowany jest układ immunologiczny, który sygnalizuje konieczność napływu neutrofili do jelita, w celu walki z patogenem. Neutrofile walczą z wrogiem, wytwarzają enzymy, które niszczą bakterie, ale i uszkadzaj nabłonek jelit. W konsekwencji jelito staje się nieszczelne i zaczyna przepuszczać do krwiobiegu różne bakteryjne produkty w tym toksyny.
Jednym z objawów choroby jest biegunka z domieszką krwi. A dzieje się to właśnie przez fakt rozszczelnienia jelita. Krew z uszkodzonych naczyń po prostu spływa do jelita. Innymi objawami będzie silny ból brzucha, gorączka.
Kolejnym winowajcom w zakresie wywoływania zakażenia i zatrucia przewodu pokarmowego będą bakterie gatunku Campylobacter. Głównym źródłem zakażenia jest drób (kury, kaczki i indyki). W związku z tym do zakażenia dochodzi najczęściej w wyniku spożycia żywności poddanej nieprawidłowej obróbce termicznej, ale również zanieczyszczonej wody i niepasteryzowanego mleka. Choroba wywołana przez te bakterie to kampylobakterioza. Dotyka głównie niemowlęta i dzieci, kobiety ciężarne, osoby starsze, osoby przewlekle chore. Do podstawowych objawów zakażenia zalicza się: gorączkę, ból głowy, mięśni, stawów i brzucha, biegunkę, nudności i wymioty. Pojawiają się dość szybko od 24-72h od kontaktu z patogenem. Choroba może trwać od kilku dni do kilku tygodni.
W Polsce nie ma powszechnej diagnostyki w związku z tym nie mamy szczegółowych danych o liczbie zachorowań. Zakażenie wywołuje najczęściej gatunek C. jejuni (90 % zakażeń) oraz C. coli (10 % zakażeń).
Więcej informacji o zakażeniu Campylobacter można przeczytać tutaj: https://drcubala.com/campylobacter-czy-infekcja-ukladu-pokarmowego-moze-spowodowac-paraliz/
Dodatkowe gatunki znajdujące się w żywności mogące wywołać zakażenie i zatrucie pokarmowe.
Shigella
Salmonella
Na koniec warto wspomnieć o grzybach pleśniowych. Jest to grupą najbardziej rozpowszechniona w pożywieniu, ale również w naszym otoczeniu. Zarodniki grzybów występują praktycznie wszędzie. Grzyby do wzrostu potrzebują ciepła i wody (wilgoci) to wszystko znajdą w naszych domach i w żywności. Środowisko lodówki nieco spowolni proces wzrostu pleśni z racji niższej temperatury, ale go nie zatrzyma. Groźne dla człowieka są te grzyby, które wytwarzają mykotoksyny a szczególnie aflatoksyny. Powszechnie występuje kilka grup toksyn w tym: patulina (owoce), ochratoksyna A, zearalenon, trichoteceny i fumonizyny. Toksyny mają za zadanie bronić terytorium grzyba przed innymi grzybami. Mikotoksykoza tak nazywa ostre zatrucie wywołane przez toksyny pleśni.
Produkty najbardziej narażone na atak grzybów:
Objawy zakażenia są bardzo niespecyficzne. Może wystąpić ból brzucha, biegunka, wymioty, apatyczność, zaburzenia koncentracji, mgła mózgowa, zawroty głowy, bóle i sztywność stawów. Dodatkowo toksyny mogą przyczynić się do rozwoju chorób wątroby, powodować zaburzenia układu nerwowego, wpłyną na rozwój alergii i chorób układu oddechowego.
Aby uniknąć zakażenia pleśnią należy przestrzegać podstawowych zasad higieny, dbać o czystość lodówki/domu, ozonować oraz często wietrzyć pomieszczenia i najważniejsze nie spożywać zainfekowanej żywności.
Jak uniknąć zakażenia?
1. Dokładne mycie (najlepiej szczotką) owoców i warzyw.
2. Mycie produktów roślinnych mających dopisek na opakowaniu „już umyte” np. mieszanki sałat, szpinak, jarmuż, kiełki.
3. Nie należy spożywać „gotowych dań” bez wcześniejszej obróbki termicznej (w niektórych produktach gotowych do spożycia zanieczyszczenie może wystąpić po gotowaniu, ale jeszcze przed zapakowaniem).
4. Nie powinno się spożywać mleka niepasteryzowanego i produktów z niego wykonanych (np. ser pleśniowy, ser feta).
5. Produktów takich jak: parówki, kiełbasy, szynki dojrzewające, czy surowe należy unikać lub przed spożyciem ugotować.
6. Pilnowanie porządku w lodówce, tzn. unikanie zabrudzeń krzyżowych, szczelne zamykanie/odseparowywanie produktów mogących być źródłem zakażenia od innych rzeczy przechowywanych w lodówce.
7. Regularna kontrola temperatury – listeria zdecydowanie wolniej rozwija się w chłodnym środowisku.
8. Skrócić do minimum okres przechowywania żywności w lodówce.
9. Cykliczne czyszczenie i dezynfekowanie lodówki i zamrażalki.
10. Higiena osobista: mycie rąk.
Bibliografia
1. https://www.canr.msu.edu/news/what_is_growing_in_your_refrigerator_or_freezer
2. https://www.prevention.com/health/g20513281/7-common-refrigerator-health-mistakes/
3. https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/165053,jersinioza
4. Yersinia enterocolitica: Mode of Transmission, Molecular Insights of Virulence, and Pathogenesis of Infection, Yeasmin Sabina, Atiqur Rahman, Ramesh Chandra Ray, and Didier Montet, J Pathog. 2011; 2011: 429069.
5. Escherichia coli groźną zoonotyczną bakterią; prof. zw. dr hab. mgr Zdzisław Gliński, prof. zw. dr hab. Krzysztof Kostro; Magazyn Weterynaryjny201205
6. https://bezpieczenstwozywnosci.wip.pl/nr-6-maj-2019/drobnoustroje-wywolujace-zakazenia-i-zatrucia-pokarmowe-3703.html
7. file:///C:/Users/Arcana%20001/Downloads/Ulotka_Campylobacter%20(1).pdf
Zapisz się do naszego newslettera i otrzymuj ciekawe porady dotyczące zdrowia prosto na swoją skrzynkę pocztową.
Prawa autorskie © 2023 Arcana – Instytut Medycyny Spersonalizowanej ul. Zielona 17/80, 05-500 Piaseczno.
Realizacja: wpwizard.pl
WYSYŁKA BADAŃ
Najbliższe terminy wysyłek do Stanów (badania Metabolomix, Gi effects, CSA, CSAP2, Clostridium, Mikrobiologia, Uroporfiryny, Badanie włosa, P. Cunningham)
wrzesień: 26.09.2023
październik: 10.10.2023 oraz 24.10.2023
listopad: 14.11.2023 oraz 28.11.2023
grudzień 12.12.2023
Próbki do badań wykonywanych w USA (mocz, kał, włosy, ślina) należy dostarczyć osobiście lub wysłać kurierem dzień wcześniej (zawsze są to poniedziałki), tak aby w terminie wysyłki dotarły do Arcany (zawsze we wtorki). Próbki do badań należy pobierać w weekend przed wysyłką, zgodnie z dołączonymi do zestawów instrukcjami.
Próbki surowicy do badań w CM Wielkoszyński można dostarczyć do Arcana w każdy poniedziałek w godzinach otwarcia lub wtorek do godziny 15:00 z wyjątkiem tygodni, w które wypadają dni świąteczne (nie ma wysyłki surowicy do CMW w pierwszym tygodniu listopada).