Jednym z powikłań mogącym wystąpić po stosowaniu środków antykoncepcyjnych jest żylna choroba zakrzepowo-zatorowa. Ryzyko to jest wyższe w przypadku osób, u których występuje trombofilia. Dziedzicznie trombofilie wiążą się z niedoborem któregokolwiek z czynników przeciwzakrzepowych, w tym antytrombiny, białka S i C oraz czynnika V Leiden.
Kobietom z czynnikiem V Leiden zwykle zaleca się unikanie doustnych środków antykoncepcyjnych ze względu właśnie na zwiększone ryzyko zakrzepicy u tych kobiet. Oprócz tego trwale podwyższone poziomy czynnika krzepnięcia VIII (FVIII), przekraczające 150% normy, są związane z 2- do 11-krotnym zwiększeniem ryzyka tej choroby.
Jednak nie tylko przyjmowanie doustnej antykoncepcji zwiększa ryzyko. Sama ciąża również może być przyczyną wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.
Ryzyko wystąpienia choroby u kobiet z mutacją V Leiden nie jest dużo wyższe, niż u kobiet u których w wywiadzie nie stwierdzono żadnych problemów z krzepnięciem krwi. Z tego powodu nie przeprowadza się zwykle badań czy dana mutacja występuje. Nie jest to też dostateczne ryzyko, aby całkowicie odradzać doustne leki antykoncepcyjne.
Może jednak warto wziąć to pod uwagę i jeśli w rodzinie wystąpił epizod zatorowości, zachować rozwagę w przypadku stosowania antykoncepcji bądź nawet wykonać badania genetyczne. Członkowie rodziny pierwszego stopnia, pacjentów którzy przebyli żylną chorobę zakrzepowo-zatorową pomimo braku stwierdzonej trombofilii mają 4-krotnie większe ryzyko wystąpienia tej choroby.
Częstość występowania mutacji czynnika V Leiden w populacji europejskiej wynosi około 5%, a u pacjentów z zakrzepicą żył głębokich ta mutacja występuje u około 11,2%-37%, co stanowi dosyć duży odsetek.
Patrząc na te dane, istnieje dosyć duża możliwość wystąpienia tej mutacji u kobiety przyjmującej doustne środki antykoncepcyjne.
Źródła:
van Vlijmen EFW et al. Thrombotic risk during oral contraceptive use and pregnancy in women with factor V Leiden or prothrombin mutation: A rational approach to contraception. Blood 2011 Aug 25; 118:2055.
Bloemenkamp KWM, Ronsendaal FR, Helmerhorst FM, et al. Enhancement by factor V Leiden mutation of risk of deep-vein thrombosis associated with oral contraceptives containing a third-generation progestagen. Lancet 1995;346:1593-6.
Aznar J, Vayá A, Estellés A, et al. Risk of venous thrombosis in carriers of the prothrombin G20210A variant and factor V Leiden and their interaction with oral contraceptives. Haematologica 2000;85:1271-6.
